Landschap deelregio IJmond

In de IJmond onderbreekt de monding van het Noordzeekanaal de landschapsstroken van strand, duinen, landgoederen en droogmakerijen. De Zeehaven is de nautische toegangspoort van Amsterdam. Economische ontwikkeling staat in dit landschap op gespannen voet met ruimte voor natuur en recreatie.

Duinlandschap en Oer-IJ

Het landschap van de IJmond is opgebouwd uit een brede zone jong duinlandschap met daarachter strandwallen, vlakten en droogmakerijen. Hier komen de Natura-2000-gebieden Noordhollands Duinreservaat en Nationaal Park Zuid-Kennemerland bij elkaar. Het strand en de duinen herbergen beschermde dier- en plantsoorten, zoals de zeldzame groenknolorchis in het Kennemermeer. De lagere delen van het landschap, waar eens het Oer-IJ lag, zijn onlosmakelijk verbonden met de identiteit van de IJmond. Dit landschap is geschikt voor waterberging, recreatie en natte natuur.

Mozaïeklandschap

Van oudsher trok dit gebied veel Amsterdammers. Zij kwamen vanwege de gezonde lucht, de fraaie omgeving en de verse landbouwproducten en om te wonen op buitenplaatsen. De binnenduinrand is nog steeds een zeer gevarieerd en cultuurhistorisch waardevol mozaïeklandschap met weilanden en tuinderijen, bospercelen en buitenplaatsen. Vanwege de potentieel hoge ecologische waarden zijn grote delen van de binnenduinrand aangewezen als Natuurnetwerk Nederland (NNN).

Recreatie langs het Noordzeekanaal

Het Noordzeekanaal werd eind 19e eeuw door het smalste deel van Kennemerland gegraven. Dit droeg eraan bij dat het duinlandschap van IJmond dramatisch veranderde van uiterlijk en gebruik. Diverse buitenplaatsen maakten plaats voor industrie. Toch zijn er naast en rondom de bedrijvigheid nog vele groene gebieden en buitenplaatsen te vinden. Het recreatiegebied Spaarnwoude heeft intensieve recreatiemogelijkheden maar hoort ook tot het Natuurnetwerk Nederland. Ten noorden van het Noordzeekanaal is het recreatiegebied van de Buitenlanden met Landgoed Rorik in ontwikkeling.

Tip: bekijk de uitzending van Vroege Vogels over het Noordzeekanaal van 22 oktober 2021

Tuinbouw

Ten westen van Beverwijk en Heemskerk ligt in de duinzoom het Heemskerkerduin, een van de oudste tuinbouwgebieden van het land. Dit gebied dreigt steeds meer te verdichten door kassentuinbouw en andersoortige (grootschalige) verstedelijking. Veel tuinbouwgebieden zijn al omgevormd tot woonwijken.

Recreatie

Doordat de bevolking binnen de MRA groeit, zal het landschap op bepaalde plekken intensiever worden benut voor recreatie. Verbetering van de beleefbaarheid en duurzame bereikbaarheid van de groengebieden langs het Noordzeekanaal kunnen aanvullende bestemmingen voor recreanten creëren. De Natura 2000-gebieden aan de kust zijn kwetsbaar. Daarom wordt een deel van de recreatieve druk opgevangen in het aantrekkelijke lagere deel van het landschap ten oosten van de IJmondsteden.

Blikvangers

  • De nieuwe Zeesluis bij IJmuiden krijgt een landschappelijke inbedding. Waar mogelijk komt er groen in de vorm van gras, zonder bomen of struiken. Door de juiste grondslag en beheer ontwikkelt zich hier een kruiden- en bloemrijke vegetatie.
  • Er zijn diverse wandelroutes in de IJmond: het IJmondpad en het Velserpad voeren door prachtige natuurgebieden, buitenplaatsen en open polders, maar ook langs ruige industrie en historische linies.