Klimaatverandering wordt merkbaar op de Heuvelrug Gooi en Vechtstreek

In de droge zomer van 2022, met weinig regen en veel warme dagen, was goed zichtbaar wat de effecten kunnen zijn van de klimaatverandering. Langere periodes van droogte zorgen ervoor dat waterkwaliteit van oppervlaktewater vermindert, grondwaterstanden dalen en rivieren kampen met lage waterstanden. Tegelijk zijn er voorbeelden van hevigere regenval (zogenaamde piekbuien). Deze effecten van het veranderende klimaat zijn te merken in het bodem- en watersysteem op het Gooise deel van de Heuvelrug en in de Vechtstreek. Om de gevolgen voor natuur, dorpen en steden te inventariseren, hebben zeven partijen in deze regio hun krachten gebundeld en opdracht gegeven tot een gezamenlijk onderzoek.

Bestaande onbalans wordt versterkt door klimaatverandering en verstedelijking

Het bodem- en watersysteem in de regio Gooi en Vechtstreek raakt steeds meer uit balans door klimaatverandering. Toenemende woningbouw, verbetering van infrastructuur, landbouw, oftewel de inrichting en gebruik van het land, dragen bij aan die onbalans. Diverse functies in het gebied zijn met elkaar verbonden en hebben soms tegenstrijdige belangen. De huidige historisch gegroeide inrichting en het gebruik van het gebied zijn niet goed afgestemd op het natuurlijke systeem van de bodem en het water. Er zijn al verschillende maatregelen getroffen om dit te herstellen of te optimaliseren, maar dat levert niet het gewenste resultaat op. Het gebied is niet toekomstbestendig ingericht. Er is inzicht nodig in de wisselwerking tussen inrichting en ondergrond, zodat we ook in de toekomst een goede kwaliteit van water, natuur en leven kunnen bieden.

Samenwerken aan een toekomstbestendige Heuvelrug Gooi en Vechtstreek

Zeven partners in het gebied hebben hun krachten gebundeld en werken het komend halfjaar samen aan een ontwerpend onderzoek Toekomstbestendige Heuvelrug Gooi en Vechtstreek. Het doel van het onderzoek is te komen tot een adaptieve Heuvelrug Gooi en Vechtstreek, waarin er een toekomstbestendige wisselwerking is tussen het bodem- en watersysteem, gebruik en inrichting. De zeven partners zijn Regio Gooi en Vechtstreek, Waterschap AGV, MRA Landschap, Vitens, Waternet (drinkwater), PWN en Provincie Noord-Holland. Birte Querl, programmamanager MRA Landschap: “Het probleem van de onbalans door klimaatverandering en verstedelijking speelt bij alle partners. Door met deze zeven organisaties samen te werken kunnen we het handelingsperspectief meer integraal en toekomstbestendig vormgeven.”

Wat gaan we doen?

De samenwerkende partijen hebben H+N+S Landschapsarchitecten opdracht gegeven het onderzoek uit te voeren. H+N+S werkt hierbij samen met onderzoeksbureau HydroLogic. De eerste stap is het maken van een begrijpelijke weergave van de wisselwerking tussen bodem, water, gebruik en inrichting. Deze analyse vormt de basis voor het ontwerpend onderzoek. Ontwerpend onderzoek is een middel om tot nieuwe inzichten te komen over de opgaven en keuzes op weg naar toekomstbestendigheid. Als onderdeel van het ontwerpend onderzoek worden drie werksessies georganiseerd met een bredere groep partijen uit het gebied.

Inzichten voor lopende en toekomstige trajecten

Er lopen in hetzelfde gebied ook andere projecten die inhoudelijk een sterke relatie en deels overlap hebben met het ontwerpend onderzoek Toekomstbestendige Heuvelrug Gooi en Vechtstreek. Voorbeelden daarvan zijn het project Water Aanvoer en Aanvulling Gooi (WAAG) van de drinkwaterbedrijven en de hydrologische verkenning ’t Gooi van provincie Noord-Holland. Het is een van de drijfveren van de samenwerking om deze trajecten bij elkaar te brengen waar ze overlappen (in opgaven, partijen, gebied en doorlooptijd) en af te stemmen en uit te wisselen waar ze elkaar raken en aanvullen. Dit allemaal om samen koers te bepalen, tot betere resultaten te komen en dubbel werk te voorkomen.

Foto: De natuur van het plassen- en veenweidegebied in Loosdrecht is afhankelijk van het water van de Heuvelrug. © gooivechtinvr.nl | Visit Gooi & Vecht.