Afkoeling van kantorenlocaties en bedrijventerreinen in de MRA

Het kantoorgebruik in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) blijft na de coronapandemie afnemen, terwijl het aantal banen in de sterk kantoorhoudende sectoren groeit. De leegstand is nu op het hoogste niveau sinds 2018. Ook de uitgifte van bedrijventerreinen is afgelopen jaar afgenomen door energie- en ruimtetekorten. Dat blijkt uit de Monitor Plabeka 2024-2025, die door het Platform Bedrijven en Kantoren (Plabeka) in de MRA wordt gebruikt voor het bijhouden van trends en ontwikkelingen op de werklocatiemarkt.

De verklaring van de afname in het kantoorgebruik wordt gezocht in de toename van hybride werken. Doordat mensen steeds meer vanuit huis werken, is er minder vraag naar kantoorruimte. Door de slechte spreiding van kantoorwerkdagen, met een concentratie op dinsdag en donderdag, worden kantoren(locaties) inefficiënt gebruikt op maandag, woensdag en met name vrijdag. Met de groei van de voorraad en de lichte afname van het gebruik is de kantorenleegstand in de MRA iets toegenomen. Gemiddeld staat per 1 januari 2025 bijna 13% van de kantorenvoorraad leeg, hoger dan de 12,4% per 1 januari 2024. De verschillen tussen de regio’s namen juist af, met onder meer een duidelijke daling van de leegstand in Almere-Lelystad.

Bedrijventerreinen

De Monitor Plabeka 2024-2025 gaat ook in op de bedrijventerreinenmarkt; die lijkt ook iets te zijn afgekoeld. Vorig jaar was sprake van de laagste uitgifte sinds 2017, waarbij ook de netcongestie een rol speelt. De regio is op de goede weg met het beschermen van de bestaande voorraad aan bedrijventerreinen, maar dit blijft ook op de korte termijn een nadrukkelijk aandachtspunt. Wanneer bedrijventerreinen andere functies krijgen, zoals wonen, en daar geen nieuw aanbod elders tegenover staat, neemt het aanbod af. De komende jaren is dit een ‘reëel risico’, omdat de netcongestie een beperkende factor is bij de uitgifte van nieuwe kavels. Verder valt in de monitor op dat de verplichte energielabels voor kantoren hun vruchten afwerpen.

Essentieel instrument

De Monitor Plabeka 2024-2025 is alweer de achttiende editie. In het voorwoord spreken de bestuurlijke trekkers van Plabeka van een ‘essentieel instrument voor het volgen van de MRA Bedrijventerreinenstrategie’ en ‘het middel om de (nieuwe) afspraken over de regionale kantorenmarkt te monitoren’. De bestuurlijke trekkers zijn de Noord-Hollandse gedeputeerde Esther Rommel, de Amsterdamse wethouder Sofyan Mbarki en wethouder Dennis Grimbergen van Lelystad, alle drie lid van het MRA-platform Economie.

Nieuwe MRA Kantorenstrategie

Inmiddels is ook de nieuwe MRA Kantorenstrategie gepresenteerd. Hierin staat een strategische aanpak met een focus op het toevoegen van nieuwe vierkante meters aan kantoren op multimodale en multifunctionele toplocaties, het versterken van de bestaande voorraad en het verminderen van overaanbod op monofunctionele locaties. ‘Samenwerken is en blijft daarbij onverkort van belang’, onderstrepen de bestuurlijke trekkers van Plabeka, ‘onder meer om voldoende ruimte voor economie te behouden, voor een gezonde werkfunctie binnen de MRA.’